Momenteel staat duurzaamheid en energietransitie erg in de belangstelling. Een belangrijk aspect daarvan is de eiwittransitie. Nederland importeert op dit moment grote hoeveelheden eiwitten, vooral soja. Een van de doelstellingen is om meer zelfvoorzienend te worden op het gebied van eiwitten ofwel de eiwittransitie. Voor krachtvoer, het eiwitrijke deel van veevoer, zijn wij nu voor een belangrijk deel afhankelijk van soja-import. Dit kunnen wij vervangen door eiwitten te winnen uit eendenkroos, zowel voor humane als dierlijke voeding. Het groene eendenkroos, dat we veel aantreffen in vijvers en stilstaand water, is erg eiwitrijk en biedt mogelijkheden om op grote schaal commercieel uit te baten. Een bijkomend voordeel is dat het hiermee mogelijk is om de nutriëntenkringloop te herstellen. Het vaak genoemde mestoverschot ontstaat immers in hoofdzaak door de invoer van nutriënthoudende diervoeding (momenteel vooral soja).
Eerdere projecten
Eerdere projecten op het gebied van eendenkroos waren echter nog weinig succesvol. De vijvers waren te mooi (lees: te duur) en te klein om commercieel succesvol te zijn. Ook is de huidige business case voor diervoeding lastig omdat de toegevoegde waarde van veevoer lager is en men dan terugvalt op sojaschroot, dat vrijkomt bij de productie van sojaolie.
Daarom kijken wij nu bij CCS naar de productie van hoogwaardige ingrediënten voor menselijke voedingsmiddelen. Eendenkroos staat nog aan het begin van de gewasveredeling. Net als bij de andere landbouwgewassen in het verleden is gebeurd, valt hier nog veel winst te halen. De verwachting is dat bij gewasveredeling de opbrengsten per hectare zullen stijgen en de teeltkosten zullen dalen. Toepassing van eendenkroos als veevoer lijkt dan ook aanstaande.
Met een eendenkroosvijver kan in Nederland per hectare een vijf tot tien keer hogere opbrengst worden gehaald dan met sojateelt bij vergelijkbare eiwitgehaltes. Eendenkroos is kortom een ideaal gewas voor eiwittransitie. Bij de inzet van eendenkroos voor menselijke voeding kan de opbrengst zelfs oplopen tot tienduizenden euro’s per hectare.
Foto van de eerste door CCS aangelegde eendenkroosvijver
Uitdagingen
Wat houdt ons tegen ? Er zijn nog twee zaken die remmend werken. Ten eerste is er erkenning nodig van de Europese Unie voor de inzet van eendenkroos als menselijke voeding. Deze is door onze partner ABC Kroos uit Raalte aangevraagd en de verwachting is dat deze in de loop van volgend jaar rondkomt.
De tweede remmende factor bestaat uit de grote investeringen die nodig zijn. De investeringen voor het aanleggen van vijvers en verdere voorzieningen kunnen oplopen tot honderdduizenden euro’s per hectare. Voor een topopbrengst is een overkapping van de vijvers gewenst. Daardoor kan CO2-bemesting plaatsvinden en kan veel energie worden bespaard. Een uitdaging daarbij is bovendien om dit optimaal in te passen in het landschap. De CO2 kan verkregen worden uit de mestvergisting, waarmee deze kringloop ook weer beter wordt gesloten. Door op deze wijze innovatieve zaken te combineren kunnen de grote investeringen binnen enkele jaren worden terugverdiend.
Kortom: er zijn nog genoeg uitdagingen. CCS gaat deze uitdagingen graag aan en heeft reeds een eerste testvijver aangelegd en de aanleg van een tweede vijver volgt binnenkort. Op deze wijze werken wij aan de eiwittransitie om Nederland en de Nederlandse landbouw nog duurzamer te maken.
Over dit artikel
6 november 2019 / Auteur: Dr. Ir. René Cornelissen
