Begin 2019 kopte de Volkskrant dat het elektriciteitsnetwerk niet overal in Nederland ruimte heeft voor duurzame energieopwerking. De capaciteit is niet altijd toereikend. En dat is frustrerend, want we hebben die duurzame energie juist hard nodig. In dit artikel geven de experts van CCS Energie-advies antwoord een aantal vragen over deze kwestie.
Hoe groot is het capaciteitsprobleem in Nederland?
Het probleem speelt niet in heel Nederland, maar is sterk regio-afhankelijk. Voornamelijk het noorden en het oosten van Nederland kampen met deze problemen en dan met name de buitengebieden. In deze agrarische streken wonen weinig mensen en is het elektriciteitsnetwerk ‘dun’ aangelegd. Dat wil zeggen dat er weinig capaciteit beschikbaar is, omdat er relatief weinig elektriciteitsvraag is. Maar juist deze gebieden zijn op dit moment populair wanneer het gaat om zonneparken en grootschalige zonnedaken. Het netwerk raakt daardoor al snel overbelast.
Maar er zijn ook stedelijke gebieden die last hebben van een capaciteitsprobleem. Deventer heeft bijvoorbeeld ook niet veel ruimt meer op het netwerk. En dat kan een probleem zijn, want wanneer er geen capaciteit is kan je een nieuw gebouwd zonnepark niet aansluiten. En een niet aangesloten zonnepark zorgt voor enorme kosten. Maar een te lage capaciteit zorgt nog voor een tweede probleem. Wanneer een gemeente of provincie weet dat de capaciteit van het netwerk bijna bereikt is, krijgen nieuwe duurzame projecten, zoals zonneparken, geen groen licht meer. En dat betekent dat er minder duurzame energie opgewekt kan worden.
Zijn meer zonnepanelen dan wel een goed idee?
Duurzame energie is nog steeds een goed streven en zonnepanelen dragen hier nog steeds aan bij. Het blijft dus gewoon een goed idee om zonnepanelen bij te bouwen. Het capaciteitsprobleem moet dus opgelost worden.
De beheerders van het elektriciteitsnet weten als eerste hoeveel capaciteit het netwerk nog heeft voordat het vol is. De makkelijkste oplossing is dan ook het netwerk ‘verzwaren’, wat niets minder betekent dan het uitbreiden van de capaciteit, bijvoorbeeld door het trekken van extra kabels of het uitbreiden van transformatorstations. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, omdat dit een tijdrovend en duur proces is. Zeker wanneer er op veel plekken in Nederland netverzwaring nodig is, kan dit zo maar langer dan 5 jaar duren. Een tweede makkelijke oplossing ligt in de veiligheid van het Nederlandse net. Ons net is namelijk met veel veiligheidsmarges gebouwd, met voldoende back-ups en reservecapaciteit. Dit maakt onder andere onderhoud mogelijk, omdat er altijd een opvang aanwezig is.
Een deel van deze reservecapaciteit zou in principe op de korte termijn gebruikt kunnen worden om de totale capaciteit te verhogen. Maar op dat moment lever je veiligheid in om meer duurzame energie te kunnen opwekken.
CCS denkt aan slimme alternatieven
De bovengenoemde oplossingen liggen beide buiten de macht van projectontwikkelaars en eigenaren van zonnepanelen. Daarnaast vergen beide oplossingen veel tijd om te implementeren.
Volgens onze experts zijn er ook slimme oplossingen denkbaar. Bijvoorbeeld het koppelen van een zonnepark aan een warmtekrachtkoppeling (WKK), bijvoorbeeld bij biogasinstallaties. Een WKK is een grote gasmotor die een dynamo aandrijft. Een WKK produceert niet alleen elektriciteit, maar benut ook de warmte die vrij komt uit de motor. Maar in dit geval kijken we alleen even naar de elektriciteit. Omdat een WKK elektriciteit opwekt, heeft zo’n apparaat al een aansluiting op het elektriciteitsnet. Stel je voor dat een zonnepark naast een WKK gebouwd zou worden. Wanneer het zonnepark net zoveel elektriciteit opwekt als de WKK, zou de capaciteit verdubbeld moeten worden. In veel gebieden in Nederland is dat geen optie. Maar wanneer we kritisch naar een zonnepark kijken, zien we dat zo’n park de meeste capaciteit gebruikt wanneer de zon op zijn sterkst is. En dat is maar een paar uur per dag.
Door nu de WKK gedurende deze uren uit (of lager) te zetten, kan met de bestaande aansluiting worden gewerkt zonder een tweede te moeten aanleggen. Dan kunnen het zonnepark én de WKK op dezelfde aansluiting aan het net gekoppeld worden, zonder dat de capaciteit overschreden wordt. Dubbel duurzaam dus!
Bij CCS Energie-advies loopt momenteel een onderzoek naar de precieze details van dit systeem. Tegen het eind van het jaar verwachten we de uitkomsten van dit onderzoek. Wij houden jullie natuurlijk op de hoogte van dit onderzoek. In de tussentijd kunnen de experts van CCS Energie-advies niet alleen helpen bij het aanleggen van zonnepanelen, maar we hebben ook voldoende expertise in huis op het gebied van warmtekrachtkoppelingen. Mocht je interesse na dit artikel gewekt zijn voor een van deze twee duurzame oplossingen, neem dan contact met ons op via vanpruissen@ccsenergieadvies.nl of +31(0)570-667000!
Over dit artikel
20 augustus 2019 / Auteur:
