De geweldige toename van decentraal opgewekte duurzame elektriciteit met name uit zonnepanelen en windmolens begint remmend te werken op de energietransitie. Er is zelfs sprake van een zogenaamde transportschaarste: lokale elektriciteitsnetten kunnen het aanbod niet meer aan. Het ziet er naar uit dat het uitbreiden van het elektriciteitsnet pas mogelijk is op een termijn van 5 tot 10 jaar. Daarom zijn in de tussenliggende jaren creatieve oplossingen nodig om de voortgang in de energietransitie te waarborgen. Creatieve oplossingen waar CCS graag in meedenkt.
Indeling elektriciteitsnet
Het elektriciteitsnet in Nederland is opgedeeld in een landelijk hoogspanningsnet en regionale middenspanning- en laagspanningsnetten. Tennet is verantwoordelijk voor het hoogspanningsnet, maar de regionale netten vallen onder de verantwoordelijkheid van de lokale netbeheerders. Vroeger ging de elektriciteit van de energiecentrale via het hoogspanningsnet via onderverdeelstations naar de steeds kleinere lokale netten. Tegenwoordig wordt echter steeds meer elektriciteit lokaal opgewekt. De lokale netten krijgen te maken met steeds meer vermogen, terwijl de transportcapaciteit van deze netten dat nieuwe vermogen helemaal niet aan kan. Daarbij zorgen met name middelgrote en grote zonneparken, met grote piekvermogens rond de middag, voor steeds meer problemen.
Afbakening van de regionale netbeheerders en hun verantwoordelijkheidsgebieden
Voor het verkrijgen van SDE+ subsidie die vaak nodig is voor het realiseren van zonneparken, wordt inmiddels een transportindicatie vereist, waarin de netbeheerder aangeeft dat op de betreffende locatie nog ruimte is om het zonnepark aan te sluiten.
Probleemgebieden
Deze transportindicaties zijn echter momentopnames. In veel gevallen zal een toegekende SDE subsidie toch niet gerealiseerd kunnen worden omdat er, tegen de tijd dat het project gerealiseerd moet worden, geen ruimte meer beschikbaar is op het elektriciteitsnet. Met name in grote delen van Noord-Nederland, waar recent veel grote zonneparken in bedrijf zijn genomen, is er momenteel geen transportcapaciteit meer beschikbaar. Deze gebieden zijn te zien op onderstaande kaarten. Heb je eindelijk de vergunning rond, de subsidie verkregen en de financiering geregeld, gooit de transportschaarste opeens roet in het eten. In deze gevallen is het nodig om naar creatieve oplossingen te zoeken.
Transportschaarste in het Enexisgebied in Noord-Oost Nederland
Transportschaarste in het Liandergebied
Uiteraard kan men eerst de juridische weg bewandelen. Netbeheerders hebben immers de verplichting om iedereen die dat wenst aan te sluiten op het elektriciteitsnet. Maar dat lost het probleem van de transportschaarste niet op. Wat gebeurt er wanneer het fysiek echt niet meer mogelijk is om nog meer vermogen aan te sluiten? Netbeheerders kunnen dan eenvoudigweg niet voldoen aan hun verplichting.
Als alternatief kan men op zoek gaan naar naar lokale grote verbruikers die in staat zijn om (een deel van) de productie direct te benutten. Hierbij kan je denken aan industriële bedrijven of bijvoorbeeld het spoornet. Dit soort aansluitingen zouden praktisch mogelijk zijn, maar kunnen juridisch op wat bezwaren stuiten. Daarnaast vraagt het altijd maatwerk en dien je er met verschillende marktpartijen uit te komen die geen enkele verplichting hebben. Het is niet gek dat er maar weinig bedrijven warm lopen voor deze ingewikkelde oplossing.
Een betere oplossing
Er is een oplossing die realistischer is. Het is namelijk mogelijk om de piekproductie van een zonnepark te combineren met het lokaal opslaan van duurzame energie. Met deze veel kleinere aansluitingen is het mogelijk om de geproduceerde energie gelijkmatig over een dag te verdelen. Mensen denken hierbij al snel aan batterijsystemen, die vaak erg duur zijn. Maar wij bij CCS Energie-advies hebben een ander idee!
Het is namelijk mogelijk om een zonnepark te combineren met een biogasinstallatie die gebruikt maakt van een WKK. Dit is een goedkope oplossing die eigenlijk geen extra investeringen nodig heeft. Daarnaast is dit een oplossing die vooral geschikt is voor het buitengebied, precies waar de meeste transportschaarste bestaat! Op het moment dat het zonnepark energie produceert, moet de WKK tijdelijk afschakelen, of zelfs helemaal uit staan. Dat betekent dat de WKK voor een bepaalde tijd geen biogas omzet in energie. Het gasdak van de vergister kan op die momenten gebruikt worden als buffer. Wanneer het zonnepark minder of geen energie meer produceert, kan de WKK het opgespaarde biogas alsnog omzetten in elektriciteit. Zo kan bijvoorbeeld ’s nachts, wanneer zonneparken niet functioneren, extra energie geleverd worden.
Deze oplossing is vergelijkbaar met het afschakelen van kolencentrales, maar kent een groot extra voordeel: het zonnepark en de WKK kunnen op dezelfde aansluiting gekoppeld worden aan het lokale elektriciteitsnet.
Onze WKK-oplossing is niet de enige oplossing. Er zijn nog veel meer creatieve oplossingen mogelijk! Loop jij vast op de aansluiting van je zonnepark? CCS denkt graag mee voor een oplossing in uw situatie. Daarbij zijn de lokaal beschikbare mogelijkheden altijd leidend. Neem voor meer informatie contact op met onze specialisten!
Over dit artikel
17 juni 2020 / Auteur:
