De Nederlandse situatie
Een term die bij veel mensen blijft hangen is ‘van het gas af’. Nu ben ik niet gepromoveerd op het gebied van communicatie af, maar een ding weet ik wel: breng een boodschap positief! Dus we gaan niet ‘van het gas af’, maar wat ga je dan wel doen? Een van de opties van aardgasvrij (de verzachtende term voor ‘van het aardgas af’) is een warmtenet. Vanuit het klimaatakkoord is de ambitie om de komende tien jaar het aantal warmtenetaansluitingen in Nederland te verdubbelen, namelijk 750.000 aansluitingen erbij. Hierbij is het natuurlijk altijd interessant om te kijken hoe ze dit in het buitenland doen. Gelukkig heeft professor Annelies van Huygen van de UvA dit onderzocht. Voordat we naar de buitenlandse situatie kijken, eerst even de Nederlandse situatie.
In Nederland wordt uitgegaan van collectieve systemen, waaraan iedereen meestal verplicht moet meedoen. De tarieven in Nederland zijn gemaximeerd. Hier is een hele systematiek voor. Echter in de praktijk betekent dit vaak dat het maximale tarief in rekening wordt gebracht. Verder is het tarief zo opgebouwd dat je een hoog vastrecht hebt waardoor zuinige gebruikers relatief meer geld betalen. Tja, op deze wijze maak je warmtenetten niet populair bij de burger.
Het kan beter
In het buitenland is de aanpak heel anders. Zo is er vaak geen verplichting en hebben consumenten de keuze. Vaak wordt daarmee ook de prijs lager. Anders krijg je immers geen klanten. Deze concurrentie stimuleert ook de innovatie. De prijs is daarnaast meestal gebaseerd op het doorrekenen van kosten. In Denemarken zijn van de 400 stadsverwarmingsbedrijven er 340 in handen van burgercollectieven. De Deense overheid stimuleert dit door goedkope financiering ter beschikking te stellen aan deze collectieven. Duidelijk is dat dit soort burgerinitiatieven meer draagvlak hebben en het warmtenet in Denemarken een stuk populairder is dan in Nederland. Het mooie is ook dat ze elkaar stimuleren en helpen om beter en voordeliger te worden. Nederland kan hier nog het nodige van leren. Een bijkomend voordeel daarbij is dat het een noodzakelijke versnelling voor de energietransitie oplevert. Maar dan wel op basis van vrije wil en niet door dwang. Hier werkt CCS graag aan mee. Of zoals John Lennon het zei: Power to the people maar in dit geval dan wel thermal power.
Over dit artikel
16 augustus 2019 / Auteur: Dr. Ir. René Cornelissen
