Stikstof is een waardevolle meststof, maar wordt tegenwoordig als een probleem ervaren. Door de aanvoer van vooral ammoniak en NOx vindt er bemesting plaats. Het negatieve milieueffect, vermesting, tast de biodiversiteit in natuurgebieden aan. Vanaf 1990 tot 2010 is de emissie aanzienlijk gedaald, maar zoals te zien in de onderstaande figuur stokt de afname.
Wanneer we deze data nader bekijken zien we dat het aandeel van de landbouw in deze emissie 60% is. Het merendeel van de emissie ontstaat door ammoniak. Dit ontstaat wanneer urine en mest bij elkaar komt. Een koe op stal stoot ongeveer 11 kg ammoniak per jaar uit, terwijl dit 9,5 kg per jaar is voor een koe die buiten loopt.
Een belangrijke maatregel is het aanpassen van de stalvloer. Afhankelijke van het type is een daling tot 50% haalbaar. De mestvloer, inclusief opslag, is voor ongeveer de helft verantwoordelijk voor de totale ammoniak emissie (111 kton in 2015) in de landbouw. Echter in de bestaande situatie hangt hier wel een fors prijskaartje aan. Voor een gemiddelde boer met 120 koeien heb je het al snel over 100.000 euro. Dan ga je bijvoorbeeld uit van een systeem waarbij je rubberen matten over de bestaande roosters legt. Een voordeel van deze aanpak is dat je de opslag onder de stal kan blijven benutten. Dit is een goede aanpak, maar niet geheel zonder risico. Om gasvorming uit de mest te verminderen adviseren wij om de mest te vergisten in een biogasinstallatie. Op deze wijze ontstaat een extra inkomstenbron uit de mest. Onderzoek van de Wageningen Universiteit & Research Center (WUR) bevestigt dat er sprake is van een reductie van 11% van de ammoniak bij vergisting. Dit is een mooi neveneffect bij het opwekken van duurzame energie door vergisting.
Echter met deze twee maatregelen alleen kunnen we de stikstofproblemen binnen de landbouw niet voldoende oplossen. De emissie in de stal is verminderd, maar dit leidt tot een verhoging van de emissie bij het toedienen van het digestaat op het land. Om deze emissie terug te brengen hebben wij de stikstofstripper(Bio-NP) ontwikkeld. Met deze installatie wordt kunstmest (ammoniumsulfaat) geproduceerd uit mest. Op basis van metingen van de WUR volgt een reductie van meer dan 50% wanneer stikstof uit ammoniumfosfaat in plaats van mest wordt toegediend. Nu gaan we echte stappen zetten. Dit betekent een reductie van de ammoniak-emissie met minstens 40%. Met vergisten en de stikstofstripper op boerderijschaal kunnen wij in het stikstofdossier grote stappen maken en de huidige impasse doorbreken. Vanuit CCS Energie-advies zijn wij dan ook hard bezig met het implementeren en vervolgens uitrollen van deze optie. Binnenkort zullen wij u dan ook uitnodigen voor een bezoek aan deze installatie.
Over dit artikel
16 juli 2019 / Auteur: Dr. Ir. René Cornelissen
