Loop één rondje door je lokale supermarkt en je ziet gelijk dat het vak met vegetarische producten tegenwoordig net zo uitgebreid is als het vak met vlees en vis! Vleesvervangers en vegaproducten zijn niet langer voorbehouden aan gezondheidsfanaten, ze winnen steeds meer terrein. Alleen al aan het ruime aanbod van tegenwoordig, kun je afleiden dat de afzet van deze producten de afgelopen jaren ontzettend is toegenomen. Een keerzijde van vegetarische alternatieven, is dat ze vaak geïmporteerde soja bevatten, dus van ver weg. Dit maakt je vegaburger een stuk minder duurzaam! Kan dát nou niet anders? Jazeker! En wist je dat je daarvoor niet eens zover hoeft te zoeken?
‘Waterlinzenburger’ uit eigen sloot
Een bron is gewoon te vinden in de sloot naast ons huis: eendenkroos. Dit gewas bestaat voor 40% uit eiwit en dát is juist wat wij nodig hebben als vleesvervanger. Eendenkroos groeit snel, maar dan vooral onder de ideale condities. Wij kennen allemaal de voorbeelden van sloten die in een paar dagen ineens vol zitten met eendenkroos. Het mooie is dat wij deze eiwitten kunnen gebruiken om voedsel van te maken: de eendenkroosburger of voor de sjiekere gelegenheden: de waterlinzenburger. Dit is een deftiger woord voor eendenkroos.
Foto: Een goed doorbakken en een rauwe eendenkroosburger
Hoe kweek je eendenkroos?
Eendenkroos kan zich in enkele dagen verdubbelen. Daarvoor heb je wel ideale omstandigheden nodig. Wij kweken eendenkroos bij een melkveehouder in het Overijsselse buurtschap Oxe. Hier staat een biogasinstallatie. Het digestaat uit deze installatie gebruiken wij als voeding voor de productie van eendenkroos.
Bij onze volgende klant gaan wij dit verder optimaliseren. Op de eendenkroosvijver plaatsen wij een kas. Hiermee wordt het groeiseizoen verlengd en de vrijgekomen CO2 uit de groen gas installatie wordt in de kas gebracht. Idealere condities zijn er niet te bedenken. Omdat de vijver een afgesloten systeem is, kunnen wij optimaal bemesten met digistaat. Er is namelijk geen uitspoeling naar de bodem. Bij een kas kunnen temperatuur en lichtinval worden gereguleerd, evenals de CO2. Ons doel is 30 ton droge stof per hectare te produceren. Dit is ongeveer 3 keer meer dan de droge stof die je met grasland kunt produceren. Als wij naar de eitwit opbrengst kijken, dan is het zelfs 8 keer meer dan bij grasland. Voor soja is het eiwitgehalte per ton vergelijkbaar, maar de opbrengst per hectare is bij sojateelt 10 keer lager. De eendenkroosburger uit Nederland heeft dus de toekomst. Per hectare kan je 250.000 vegaburgers maken van 200 gram met 20% eiwit uit eendenkroos.
Eendenkroosburger, voorlopig nog niet bij ons in de schappen
Dit is de oplossing om een lokaal geproduceerde vegaburger te maken. De vraag is, waarom gebeurt dit nu nog niet. Het antwoord hierop is vrij simpel. In de EU is deze vegaburger nog niet toegestaan. Wij kunnen nu alleen nog maar vegaburgers maken voor buiten de EU. Er is nu een verzoek bij de EU ingediend en dit zal naar verwachting gehonoreerd worden. Alleen gaat het niet erg snel. Wanneer de goedkeuring van de EU er is, dan kan de eendenkroos verwerkt worden in de fabriek om ingezet te worden als voedsel voor de mens.
Rendabele kas bouwen is de uitdaging
Laten we eens kijken naar de economie. Wanneer eendenkroos als voeding voor mensen valt in te zetten, is de waarde al snel een euro per kg. Dit geeft dan een opbrengst van 12.000 euro per hectare. De uitdaging is nu om een kas te bouwen, die niet te duur is, zodat er een mooi rendement overblijft. En natuurlijk kan de prijs nog verder stijgen als wij dit vergelijken met de prijs van normale hamburgers.
Hoe nu verder met ons project? Dit jaar gaan wij de kas bouwen en het eendenkroos voeren wij aan de koeien. Die vinden het lekker en het is een ideale vervanger van soja. Het optimale voorbeeld van kringlooplandbouw. Alleen de waarde daalt dan met een factor 2,5. De business case wordt dan lastiger en wij bedanken de Provincie Overijssel en Interreg Europe dan ook die dit project ondersteund hebben om deze demo installatie te bouwen en verder onderzoek te verrichten.
Voor meer informatie over eendenkroos, neem contact op met ons.
Over dit artikel
30 juni 2021 / Auteur: Dr. Ir. René Cornelissen
